Peki örnek vermek gerekirse Türkiye’de psikolojik rahatsızlığa sahip bir kişi pilot olabilir mi? Bunu önlemek için hangi mekanizma ve denetimler mevcut?
Türkiye Havayolu Pilotları Derneği’nde uzun seneler Türk Hava Yolları uçaklarının kaptanlığını yapmasının ardından emekli olan Kömürcü, “Birinin pilot eğitimine başlayabilmesi için üniversite mezunu olması gerekiyor. Pilot olabilmek için de belirli psikolojik testlere tabii tutulup geçmesi gerekiyor.” diyor ve şu şekilde devam ediyor;
“Pilot adayları çeşitli psikolojik testlerden geçiriliyorlar. Bu testleri yaptıktan sonra geçebilirlerse eğitimleri başlıyor. Geçemedikleri taktirde zaten eğitime alınmadıkları bildiriliyor.”
Peki ya pilot adayı eğitime katıldıktan ve pilot olduktan sonra hayatının ilerleyen dönemlerinde rahatsızlık geçirirse? Behçet Kömürcü, bu durum için de ihtiyaç duyulan mekanizmanın var olduğunu söylüyor.
“Pilotlar yılda bir kez sağlık muayenesinden geçiyorlar. Kardiyoloji, kan, nöroloji, idrar, kulak-burun-boğaz ve tabii psikoloji… Tümü muayene ediliyor. Çok kapsamlı bir check-up gibi düşünün.”
“Olur da pilotun rutin muayenesi sırasında psikolojik bir rahatsızlığı olduğu sonucuna varılır ise pilotun çalışmaları sorun giderilene dek durduruluyor. Çalıştığı şirket rahatsızlığı bulunan pilotu tedaviye gönderiyor. Pilotun tekrar uçak uçurabilmesi için hastaneden ticari havayolu pilotluğu yapmaya uygun olduğunu onaylayan bir belge alması gerekiyor.” Pilot bu süreçte yalnız değil.
“Pilotun psikolojik bir rahatsızlığı var ise örneğin anksiyete bozukluğu yaşıyorsa ve muayeneler sırasında bu sorun saptandıysa şirketi hemen tedaviye gönderiyor demiştik. Şirket sevk etmekle bırakmıyor tedavi masraflarını da karşılıyor. Pilotun tedavisi iki sene içinde bitmez ise yani pilot iki sene içinde pilotluk sertifikasını alamazsa uçuştan alınıyor ve emekliye sevk ediliyor.”
Bu prosedürün ülkemizdeki havayolu şirketlerinde uygulandığını dile getiren Kömürcü, bu prosedürün Sivil Havacılık İdaresi kurallarından doğduğunu belirtiyor. “Bu uygulama sadece ülkemize tabii bir uygulama değil. Tüm ülkelerin uyması gereken uluslararası kurum ve kuruluşların belirlediği kurallar kapsamında bu prosedürler oluşturuluyor. Dolayısıyla tüm ülkeler bu uygulamaya tabii diyebiliriz.
Kömürcü, bu prosedür ile Türk Hava Yolları’nda çalıştığı sürece üç pilotun psikolojik sebeplerle emekliye sevk edildiğini de ekliyor.
