Uçakların karıştığı uçağın ağır hasar almasıyla veya düşmesiyle olan; yolcu uçağı ise can kaybı ve yaralanmayla sonuçlanan kazalara, uçak kazaları denmektedir. Uçak kazaları genelde pilotaj hatası ya da teknik hata, hava durumu, sabotaj ya da terör saldırısı sonucu gerçekleşebilmektedir. Teknolojinin gelişmesiyle ve eğitimli personel sayısının yeterince artmasıyla birlikte uçak kazaları gitgide azalan bir istatistik doğrultusunda seyretmektedir. Bu da ulaşım olarak en güvenli aracın uçak olduğu gerçeğini ortaya koymaktadır.
Bir motorlu uçağın karışmış olduğu ilk kaza, 17 Eylül 1908 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri’nin Fort Myer kentinde bir Wright Model A uçağının karışmış olduğu kazadır. Uçağın pilotu ve mucitlerinden biri olan Orville Wright’ın yaralanması ve yolcusu Teğmen Thomas Selfridge’nin hayatını kaybetmesiyle sonuçlanmıştır.
Uçak Kazalarının Sebepleri
- Pilot Hatası: Pilot hataları uçak kazalarının en büyük sebepleri arasında sayılabilir. Uçak kazalarının neredeyse yarısı pilotların hatalarından ileri gelmektedir. Uçaklar karmaşık bir şekilde tasarlanmış hava yolu araçlarıdır. Bu nedenle kontrol etmek bazen güç olabilmektedir. Pilotluk açısından yeterli deneyime sahip olmayan pilotun uçağı kullanması, bu alanda yetkin pilotların uçak kalkmadan önce tüm kontrolleri gerektiği gibi yapmaması, uçak yakıtlarının kontrol edilmeden yola çıkılması gibi sebepler pilot kaynaklı uçak kazaları olmasına sebebiyet vermektedir.
- Teknik Hata: Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte uçak üretimlerinde ciddi gelişmeler yaşanmıştır. Bu gelişmelere rağmen kontrol dışı bazı teknik hatalar yaşanabilmektedir. Üretim ve tasarım aşamalarında gözden kaçmış olan aksaklıklar uçak yolculuklarında kazalara neden olabilmektedir. Ayrıca uçak onarımları sırasında uçakla uyumlu olmayan malzeme kullanımı da uçak kazalarına neden olur. Uçak kazalarına%20 oranında teknik hatalar sebebiyet vermektedir.
- Hava Durumu: Kötü hava koşullarının uçak kazalarına sebebiyet verme oranı bilinenin aksine çok düşüktür. Uçak kazalarının %10’una sebep olan bu tür kazalar; fırtınalar, yıldırım çarpması, yoğun kar yağışı, yoğun sisten dolayı meydana gelebilmektedir. Her yıldırım çarptığında uçak kazası olmamaktadır. Hatta hemen hemen tüm yağmurlu havalarda uçaklara yıldırım çarpmaktadır. Fakat gelişen teknolojiyle birlikte bu tür kazaların önüne geçilmektedir.
- Sabotaj: Uçak kazalarının %10’luk kısmına tekabül eden bu tür kazalar; genellikle terör örgütleri ve başkaca kişiler tarafından uçak aksamına bomba yerleştirilmesi ve bombanın infilakı, uçağın kaçırılıp kontrol dışına çıkmasından kaynaklı yaşanmaktadır.
