Havacılık sektörü günümüz şartlarındaki güvenlik seviyesine, geçmiş kazalardan ders çıkartarak gelmiştir. Ve bu derslerin çoğu üzücü kayıplar sonucunda kazanılmıştır. Uçağımız seyir halinde iken motordan gelen bir parça veya bir ateşli silah sonucu uçak camındaki delik ne gibi zararlar verebilir? Sorunun cevabından önce uçak camlarını tanıyalım.
Uçak Camlarının Yapısı ve Mukavemeti
Her iniş ve kalkış esnasında kabin içi basıncın eşitlenmesinden dolayı ciddi stres halinde kalan uçak camları zamanla değişerek günümüzdeki halini almıştır. 1952 yılında kullanımına başlanılan jet motorlu yolcu uçağı De Havilland Comet’lerde kare camlar tercih edilmiştir. Kullanımın biçimi ve köşeli yapılarından kaynaklı bu uçaklarda ardı arkası kesilmeyen kazalar yaşanmıştır. Bu sebeple yapılan testlerde köşeli camların kabin basıncının stresine dayanamayarak uçağın gövdesinde zayıflamalar meydana getirmiştir. Köşeli versiyondan yuvarlatılmış hatlara geçirilen uçak camları malzeme biliminin de genişlemesi ile yenilenmiştir.
Kokpit ön camları ortalama 6 cm kalınlığına sahip kimyasal karışımlar ile üretilir. Çok katmanlı bir yapıya sahip olması olası bir kaza durumunda darbe şiddetini absorbe edebilmesi aranılmaktadır. Ulusal havacılık otoriteleri tarafından 520 kilometre hız ile çarpan bir kuşa dayanıklı olması gerekmektedir. Bu seviyelerde 1 km hız bile çok etmendir. Hesaplanan kuşun ağırlığı 600 gram üzerinden hesaplanmıştır.
Yalnızca çarpma kriterleri üzerine değil, uçakların farklı coğrafi bölgelerdeki ve irtifa değişkenliği sonucu ısınma ve soğuma üzerine de dayanımlar göz edilmektedir. Camların otoriteler tarafından -60 derece soğukluk ile +40 derece sıcaklıklar sonucu yapısını koruması beklenilir.
Camlarda buz oluşumlarından kaynaklı görüş engellenmesini gidermek üzere rezistanslar vardır. Görüşü engellemez, buzu çözerler. Fakat camın çatlaması sonucunda gizli bağlantılar zarar gördüğünden değiştirilmesi önem arz etmektedir.
Peki, Bu Kadar Teknolojiye Rağmen Kırılırsa Ne Olur?
Pilotların acil durumlar ile baş edebilmek için sürekli eğitim almaktadırlar. Cam çatlama veya kırılma durumunda ani irtifa kayıpları oluşabilir. Uçak kontrol altına alınıp düşük irtifada mecburi iniş deklare edilir. İnsanlar 10.000 feet yükseklikte nefes alamazlar. Pilot kabul edilebilir değerler olan 250 knot altı bir hıza ve irtifa düşürerek kabin basıncını eşitler. Bu sırada planlanan acil iniş noktaları geçersiz olduğu için en yakın pist ile iletişime geçerek güvenli bir acil iniş gerçekleştirilir.
Uçağın camının kırılması güvenli bir şekilde iniş yapmasına engel değildir.
