Uçaklar, günümüzde pek çok alanda tercih edilen hava araçlarıdır. Yalnızca yolcu taşımada değil; kargo, yangın söndürme, savaş desteği gibi onlarca görev üzerinden sorumluluk üstlenir. Kullanım amaçları fazla olduğundan uçakların kalkış ve iniş sistemleri fazlasıyla önemlidir. Mevcut mekanizmaların haricinde destek sağlama açısından ek sistemler de kullanılabilmektedir. Thrust reverse de, uçakların iniş zamanlarında tercih edilen bir sistemdir. Modern uçak frenlerine ek olarak tercih edilen thrust reverse, uçak tekerlekleri piste değdi andan itibaren devreye girer.
Thrust Reverse Nedir?
Thrust reverse, uçakların piste inmesinin ardından en kısa sürede yavaşlayıp durmasını sağlayan bir sistemdir. Normal şartlarda uçaklarda bulunan frenleme sistemleri iniş için yeterlidir. Ancak kış aylarında uçak pistleri buzlanma sorunlarıyla karşılaştığından ek frenleme sistemine ihtiyaç duyulur. Thrust reverse de tam bu zamanlarda normal frenleme mekanizmasının yükünü hafifleten önemli bir sistemdir.
Thrust reverse, özellikle jet motoruna sahip uçaklarda bulunan önemli bir sistemdir. Uçağın iniş esnasında hava hızını azaltarak uçağın sorunsuz ve kısa süre içerisinde yavaşlamasını sağlar. Thrust reverse sisteminin temel prensibi ise, egzoz gazının akış yönünü tersine çevirerek uçağın iniş mesafesini azaltmaktır. Ayrıca bu prensiple uçak frenlerine aşırı yük binmesinin de önüne geçilmiş olur. Uçak sanayisinde geliştirilmiş önemli bir sistem olan thrust reverse, uçakların iniş güvenliğini sağlama konusunda öncü bir sistemdir. Ayrıca görev olarak iniş desteği sağlamakla kalmayıp, motordaki ve dışarıdaki mevcut hava dengesinin korunmasını da sağlar.
Thrust Reverse Nasıl Çalışır?
Thrust reverse, oldukça komplike bir sistem değildir. Çalışma prensibi daha çok hidrolik sisteme benzetilir. Uçak motorundan çıkan egzoz gazlarının 135 derece sapmaya uğratılması sağlanarak, hava akışının yönü tersine çevrilir. Thrust reverse sisteminden en iyi verimi elde edebilmek için ise sapma derecesinin 90 dereceden büyük olması gerekir. Aksi takdirde hava akışı yeterli şekilde kırılamaz ve frenleme sistemine aşırı yük yüklenir.
Thrust reverse sistemindeki ana hedef, uçağın hareket yönünün tersine bir kuvvet oluşturmaktır. Bu sayede thrust reverse, mevcut frenleme sistemine ek olarak işlev görür. Thrust reverse sisteminin kullanılmasındaki en önemli kural ise, kullanım zamanıdır. Uçuş esnasında çalıştırıldığı takdirde uçak motoruna zarar vererek uçuş güvenliğini tehlikeye atar. Bu nedenle inişin rahat bir şekilde ve kısa sürede gerçekleşmesi adına thrust reverse sistemi, iniş esnasında çalıştırılmalıdır.
Thrust Revers’in Görevleri Nelerdir?
Thrust reverse, günümüzde pek çok uçağın fren mekanizmalarına ek olarak kullanılan bir iniş destek sistemidir. En çok yolcu uçakları ve kargo uçaklarında görülen bu sistem, zaman zaman askeri uçaklardaki inişlerde de kullanılabilir. Thrust reverse yalnızca frenleme sistemine ek olarak işlev gören bir sistem değildir. İniş esnasında gürültü azaltma, yangın ve yıldırımdan korunma ve iç-dış sıcaklık farklarının yönetimi gibi pek çok alanda da işleve sahiptir. Bu nedenle thrust reverse sisteminin çalışır durumda olması sağlıklı bir iniş için en gerekli etkenlerinden biridir. Ayrıca thrust reverse sisteminin kullanılacağı uçağın ağırlığı ve inilecek olan pistin uzunluğu da iniş esnasında alınacak verimi artırır. Bu nedenle thrust reverse kullanılmadan önce uçak ağırlığı ve iniş pistinin uzunluğu hesaplanmalıdır.
