Hürkuş yeni nesil temel eğitim uçağı olarak kullanılmaktadır. TUSAŞ tarafından tasarlanarak geliştirilen uçak, temel olarak Türk Başlangıç ve Temel Eğitim Uçağı Projesi kapsamında üretilmiştir. Uçuş özellikleri ile pilotlara eğitim almaları için gelişmiş özellikler sunmaktadır.
Hürkuş Nedir, Özellikleri Neler?
TUSAŞ Hürkuş ya da kısa adıyla Hürkuş ismini ünlü Türk pilotu Vecihi Hürkuş’tan alıyor. 2006 yılında Mart ayında SSB ile TUSAŞ kapsamında imzalanmış olan anlaşma neticesinde faaliyete geçirilmiştir. Eğitim uçağı projesi çerçevesinde özgün bir eğitim uçağı olması için geliştirilmiştir. Proje aşamasında temel hedefler arasında test ve doğrulama sisteminin yapılması, üretimi ve belgelendirilmesinin gerçekleştirilmesi gibi özellikler ön planda tutulmuştur.
Gündüz ya da gece eğitim özelliğine sahip olan uçakta öğretmen ve öğrenci pilotun sıralı halde oturdukları kabin sistemi bulunmaktadır. Tek turboprop motor ile çalışan model, aynı zamanda genel kullanım için de uygundur. Bunun yanında aletli uçuş, kabin basıncı yapma, koltuk fırlatma sistemi ve uçak üzeri oksijen sistemine de sahip bulunmaktadır.
Hürkuş’un Temel Özellikleri Neler?
Eğitim uçağı Hürkuş’un özellikleri eğitim alacak pilotların uçuş kurallarını öğrenmelerine yöneliktir. Cam kokpit olarak bilinen dijital elektronik göstergeye sahip olan model bu sayede aşırı miktardaki gösterge panelinin kalabalığını azaltarak pilotların kontrollerini daha iyi yapabilmesini sağlamaktır. Elektronik dijital gösterge özellikle aday pilotlar için büyük avantajlar sunmaktadır. Böylece muharip uçaklardaki bütünlüğe de daha iyi adapte olmasını sağlamaktadır.
Tüm uçuş, yatış ve dönüş, suni ufuk ve durum göstergeleri ile birlikte uçakta 2 adet ana LCD ekran bulunmaktadır. Uçuşla ilgili bilgi ve kontrol işlemleri de pilot tarafından bu ekran üzerinden yapılmaktadır. Uçuş kontrol yazılımını da içeren model bu sayede merkezi kontrol bilgisayarlar tarafından da denetlenme olanağına sahip olmaktadır.
Hürkuş’un farklı alanlarda kullanım için modelleri de geliştirilmiştir. Bu kapsamda Hürkuş-B modeli askeri eğitim uçağı olarak görev vermektedir. Ana modelden 100 kilo daha hafiftir ve sistemi güncel askeri pilot eğitim ihtiyaçlarının karşılanmasına yöneliktir. Kokpit tasarımı da savaş uçağı kokpitleri gibi tasarlanmış olup pilotların gerçekçi bir savaş uçağı kullanmasına olanak tanımaktadır.
Hürkuş-A’nın performans özellikleri ;
- Elektronik Güç Yönetim Ünitesine sahip 1.600 shp PT6A-68T Pratt & whitney Canada turboprop motor
- 5 palli alüminyum Hartzell HC-B5MA-3 pervane
- Martin-Baker MK T16N 0/0 fırlatma sandalyesi
- 30 saniye ters uçuş kabiliyeti
- Ergonomik kokpit
- Kuş çarpmalarına karşı güçlendirilmiş kanopi
- Arka kokpitte yüksek görüş açısı
- Uçakta oksijen üretim sistemi
- Kabin basınçlandırma sistemi
- Askeri eğitim uçaklarına özgü yüksek şok dayanımlı iniş takımları
- Anti-g Sistemi
- Kokpit iklimlendirme sistemi
- Hands On Throttle and Stick (HOTAS / Pilotun, levye ve gaz kolundan uçağın tüm temel işlevlerini kontrol edebilmesi)
Hürkuş-A’nın teknik özellikleri ;
- Performans
- Maksimum Seyir Hız: 574 km/sa (310 KCAS)
- Perdövites Hızı (iniş konfigürasyonu): 143 km/sa (77 KCAS)
- Maksimum Tırmanma Hızı (deniz seviyesi) : 22 m/s (4370 ft/dak)
- Azami Servis İrtifası : 10577 m (34700 ft)
- Maksimum Havada Kalma Süresi (15,000 ft) : 4 sa 15 dak
- Maksimum Menzil (15,000 ft) : 1478 km (798 Deniz mili)
- Kalkış Mesafesi (@deniz seviyesi) : 489 m (1605 ft)
- İniş Mesafesi (@deniz seviyesi) : 593 m (1945 ft)
- g limitleri : +7 / -3,5g
- Güç Kaynağı
- Motor : 1 x PT6A-68T
- Motor Gücü : 1,600 shp
- Boyut değerleri
- Uzunluk : 11.17 m (36 ft 8 in)
- Kanat Açıklığı : 9.96 m (32 ft 8 in)
- Yükseklik : 3.70 m (12 ft 2 in)
