Kara Kutu Nedir? Uçakta Nerede Bulunur?

Öncelikle Kara Kutu Nedir?

Küçük uçaklar hariç her hava yolu aracında bulunması zorunlu olan bir kayıt cihazıdır. Uluslararası adı ise ‘flight recorder‘ olarak geçmektedir. Karışık bir algoritma ile uçak içerisindeki uçuşla ilgili bilgilerin gerektiği zaman yetkililer tarafından görülmesini ve izlenmesini sağlar. Kara kutu isminin aksine siyah renk değil, genellikle parlak turuncu renkte bir tasarıma sahiptir. En imkansız şartlara ve çarpmalara dayanıklı olarak tasarlanmış olup uçak içi konuşmaları kaydeden özelliğinden dolayı hava yolu taşımacılığı araştırma sektörü için çok özel ve önemli bir araçtır.

Kara Kutu dayanıklılığı sayesinde her koşulda ses kayıtlarına ulaşılmasını sağlamasından kaynaklı uçak kazalarının nasıl gerçekleştiğini aydınlatmasına ve kazalardan ders çıkarılmasına yardımcı olan bir araçtır. Bu cihaz ilk kez 1947 yılında kullanılmıştır. 1958 yılında ise sivil havacılık kurumu tarafından uçaklarda kullanılması zorunlu hale getirilmiş olan bir kayıt cihazıdır.

Kara kutu, uçak içerisindeki tüm uçakla ilgili konuşmaları ve bilgileri kaydeder. (Kule konuşmaları dahil ) Her türlü koşula rağmen dayanıklılığı sayesinde kayıtlarını günlerce korur. Sivil yolcu uçaklarında bulunan kara kutular deniz içerisinde bile 90 gün boyunca sinyal gönderebilme özelliğine sahip bir cihazdır. Deniz suyuna temas eder etmez anında sinyal göndermeye başlar. Ortalama 4-5 kilogram ağırlığında olan kara kutular, her koşulda sinyal yayabilme özelliği sayesinde arama ekiplerince bulunabilir ve uçağın yerini tespit etmekte ekiplere yardımcı olabilir.

Uçak içerisindeki pilotların tüm konuşmalarını kaydeden kara kutular, herhangi bir aksi durumla karşılaşılması dahilinde araştırma ekiplerince pilotların son dakikalarda yaptığı konuşmalardan aksiliğin sebebini öğrenmeye yardımcı oluyor. Ama her kara kutunun tüm konuşmaları kaydetme özelliği bulunmamaktadır. Bazı kara kutular sadece uçak içerisindeki uçakla ilgili olan konuşmaları seçip kaydedebilme özelliğine sahiptir. Kara kutular uçak kazası sonucu herhangi bir çarpışma ya da darbeye dayanıklı olarak dizayn edilmiştir. Böyle çarpma ya da düşme gibi durumlardan daha az etkilenebilmesi için uçağın kuyruk kısmında yer alıyor.

Kara kutu; belirli bir süre bütünlüğü ve orijinalliği bozulmadan, 1100 celsius sıcaklığına bile dayanabilecek yapıda olup bir granit kadar sağlam bir yapıya sahiptir. Bu neden ile uçak kazası nerede ve nasıl gerçekleşirse gerçekleşsin, kazanın nasıl gerçekleştiğini ve gelecekte nasıl engellenebileceğini anlatabildiği için uçak sektörüne bir çok deneyim kazandırmaktadır.

Kara kutuların hepsi uçağa monte edilmeden önce standartlara uygun olup olmadıklarını anlamak adına birçok zorlu güvenlik testlerine tabi tutulmak zorundalar. Sadece bu testlerden olumlu olarak sonuç alan kara kutuların uçaklarda kullanılmasına izin verilmektedir. Kara kutunun teknolojisi eksi olmasına rağmen günümüzde aynı standartlarda çalışmaktadır. Son 25 saatteki uçağın tüm veri bilgileri ve kokpit içerisindeki son 2 saate ait tüm konuşmaların kara kutu tarafından kayıt altına alınır.