Uçaklarda Flap Nedir? Ne İşe Yarar?
Uçak yolculuklarında kanada yakın oturanların, ilk gördüğünde şaşkınlık yaşadığı şey flap hareketleridir. Bu hareketler kimi insanı tedirgin ederken, kimilerinin de merakını cezp etmekte. Tedirgin olanlarda, merak duyanlarda haklılar. Çünkü uçak terminolojisi günlük hayatta rastlamayacağımız kavramlar içerir. Bu kavramlardan biri de Flap’tır. Uçak için çok önemli olan bu parça nedir, nasıl kullanılır ve türleri nelerdir konularına bu yazımızda değineceğiz.
Flap Nedir? Ne İşe Yarar?
Flap uçak kanatlarının arka kısmında yer alan işlevsel parçalardan biridir. Kanadın firar kenarına ve gövdeye yakın kısmına monte edilirler. Uçağın her detay parçasında olduğu gibi bir görevi vardır.
Flap yüksek kaldırma kuvveti sağlayıp, düşük hızlarda ise hava filelerinin tesirini arttırmak amacıyla dizayn edilmiştir. Geri sürükleyici kuvveti ve kaldırma kuvvetini artırırlar. Flaplar tam ölçüyle açıldığında 35o ve 40o arasında bir açıya sahiptir.
Flap’ın uçaklarda ne işe yaradığını ise birkaç başlıkta anlatmak mümkündür.
Flaplar Kanatların Taşıma Kuvvetini Arttırırlar
- Kanat eğriliğini arttırarak, kanadın sahip olduğu alanının büyümesini sağlarlar.
- Kalkış ve iniş esnasında uçağın hızının azalması nedeniyle, kanat alanını büyüterek veya kanat altında oluşan basıncı arttırarak kaldırma kuvvetini çoğaltırlar.
Flaplar İniş Ve Kalkış Esnasında Düşük Hızlarla Yüksek Taşıma Sağlarlar
- Uçak inerken açıldığında, hava direncini arttırması sebebiyle, uçağın hızını düşürerek uçağın daha düşük bir hızda, daha kısa mesafede iniş yapmasına neden olur.
- Kalkışta ise, kanat bombesini arttırdığı için, uçağın kısa mesafede kalkış yapmasını kolaylaştırır.
Flap uçaklarda genelde bu görevleri yaparken, ayrıca uçağın perdövites hızını düşürür. Ve çoğu insanın sandığı gibi uçağı yönlendirmek amacıyla kullanılmazlar.
Slat Nedir? Ne İşe Yarar? Merak Ediyorsanız Tıklayın..
Flap Türleri
Yukarda saydığımız gibi sürtünme ve kaldırma kuvvetini arttıran flapın çeşitli türlerde ve her türün kendine özel özellikleri bulunmaktadır. Bunlara kısaca değinmek gerekirse;
Platin (Düz) Flap
Küçük uçaklarda genelde tercih edilir. Kanada genelde menteşe yardımı ile tutturulur. Kanat profilinin arka bölümü aşağıya doğru döner ve taşımayı arttırıp, uçağın hızını düşürür.
Split (Ayrık) Flap
Kanadın alt kısmı ile ilişkilidirler. Kaldırma kuvvetini artırır ama yarattığı firar kenarı, düz flaplara oranla daha fazla düzeyde geri sürükleyici kuvvet oluştururlar.
Fowler (Kayan) Flap
Kanada bir sürgü ile ilişkilidir. En yaygın kullanılan flap türlerindendir. Kayar hareketlerle aşağı ve geriye uzayarak kanat alanını ve kanat eğriliğini arttırır. Bu sayede sürükleme kuvvetini arttırmadan kanadın taşımasını da artırır.
Slotted (Yarıklı) Flap
Yapı olarak platin flapa benzerler. Flap ile ana kanat arasında yarık bulunur. Bu yarık sayesinde, kanadın alt kısmındaki havanın bir bölümü üst tarafa hareket ederek, kanadın üst yüzeyindeki hava filelerinin yüzeyden ayrılmasına mani olur.
Genel olarak bu flap türleri kullanılmaktadır. Bu flapların hangi derecede kullanılacağı ise; kalkış yapılacak pistin uzunluğu, uçağın ağırlığı ve hava koşullarına bağlı olarak değişmektedir.
