Adeta şiir gibi bir uçak olan Concorde, sesten hızlı uçuş yapabilmek üzere üretilmiş mühendislik eseridir. Artık uçuşuna engel olan ilk ve tek en büyük kazasını geçirdikten birkaç yıl sonra ömrünü tamamlamıştır. Onun olması gerektiği gökyüzünden ayırmak için birbirinden fazla sebep vardı. Gerek yakıt gerek ise bu uçağın bakım faaliyetleri, onu havalandırmamak için yeterli sebeplerdi. Fakat vadettiği deneyimden dolayı uzun yıllar boyunca hizmet etti. Kazanın detaylarından önce bu uçağı yakından tanıyalım.
Concorde Nasıl Bir Uçaktır?
Sesten hızlı seyahatin hayal edilmesiyle başlanan, İngiltere ve Fransa tarafından tasarlanarak üretilen bir mühendislik eserinin somutlaşmış halidir. İsminin anlamı bu birliktelikten yola çıkılarak verilmiştir. Dünya üzerinde sadece 20 adet üretilmiş ve bu uçakların 6 adeti ise gerekli test protokolleri için üretilmiştir. Yazımızda sesten hızlı uçabildiğine değindik, fakat hakkını vermek gerekirse sesten tam olarak 2 kat daha fazla bir sürate sahipti. Bu hızlara ulaşabilmesi için ikonik delta kanatlarına sahiptir. Çünkü hedefi sürattir ve normal kanatlar ortalama uçuş hızlarında dengeli iken sesten hızlı uçuşlarda problemleri de beraberinde getirmektedir.
Böyle kanatlar ise muazzam güç üreten motorlara ihtiyaç duyuyordu. Sesten hızlı gitmeyi somutlaştırmak için Rolls-Royce Marka iki SNECMA Olympus 590 jet motorundan gücünü alıyordu. Maksimum hızı ise 2.2 Mach seviyelerine ulaşıyordu. Bu rakamı günümüzdeki sivil havacılığın ortalama süratine bakarsak ciddiyetini daha iyi kavrayabiliriz. Yolcu uçaklarındaki ortalama hız 0.80 Mach seviyesinde olduğu için Concorde’un hayaline ulaştığını çok rahatlıkla söyleyebiliriz.
1956 yılında ortaya atılan bu fikir ile 1962 yılında çalışmalara başlanılarak harekete geçildi. İlk test uçuşu ise 13 yıl sonra Fransa’da gerçekleştirildi. Bir hayal gerçekleşti. Limitlerin ötesinde bir yeri hedefleyen bu uçak için yepyeni teknolojiler üretildi ve kullanıldı. Kendi izini oluşturmak isteyen Concorde için yüzeyinde hafiflik ve ısıya dayanabilmesi için titanyum materyaller kullanıldı. Yapılan gözlemlerde ise çıktığı sürat ve ısıdan dolayı uçakta uzamalar olduğu gözleniyordu.
Kritik seviyedeki uçuş limitleri için işletmeci tarafından çok ciddi bir bakım süreci uygulanıyordu. Maliyetlerinden dolayı çoğu kişinin hayalini süsleyen bu yolculukta uçmak bir rüyadan öteye gidemiyordu. Çünkü biletler 12 dolar civarındaydı ve bunu yalnızca zengin, iş adamları veya ünlü kişiler tarafından tercih ediliyordu.
Daha öncelerde kritik düzeyde olmayan lastik patlamalarından dolayı Dunlop lastik firması tarafından özel lastikler üretilmişti. Fakat onu gökyüzünden alıkoyan kaza bir temmuz günü 2000 yılında oldu. Patlayan lastikten fırlayan bir parça yakıt deposuna zarar vererek motorların alev almasına ve korkunç bir kazaya sebebiyet verdi. Böylesine harika bir uçağın gökyüzünden ayrılmasına hala daha anlam veremiyorum. Fakat maliyetleri kazanın ardından gün yüzüne geldi. Tekrardan parlamak isteyen Concorde uçaklarına bir daha şans tanınsa da istediğini elde edemedi. Bir dönem sesten hızlı uçmayı mümkün kılan bu uçağı tekrardan anmak ve o duyguları anlamaya çalışmak inanılmaz bir tecrübe oluyor.
