Bir hava trafik kontrolörü, küresel hava trafik kontrol sistemi içinde uçakların düzenli bir şekilde yönlendirilmesinden sorumlu kişidir. Bu kişilere genellikle kontrolörler, hava kontrolörleri veya uçuş kontrolörleri denir. Özel yeteneklere sahip yüksek eğitimli profesyonellerdir.
Hava Trafik Kontrolörü Ne İş Yapar?
Hava trafik kontrolörleri, uçağı belirli bir hava sahası içindeki belirlenmiş uçuş yollarında güvenli bir şekilde yönlendirir. Küresel hava trafik kontrol sistemi içindeki her bölge, çoğunlukla radar kullanılarak bölgeye daha fazla trafik veren en az bir hava trafik kontrolörü tarafından kontrol edilir. Hava trafik kontrolörlerinin belirli nitelikleri olmalıdır; mükemmel problem çözme, iyi iletişim becerileri ve karar verme becerilerinin yanı sıra birden fazla görevi aynı anda yapabilmeleri gerekir. Tipik olarak yüksek miktarda strese maruz kalırlar ve etraflarında birçok şey olduğunda dahi işlerine konsantre olabilmeleri gerekir. Bu kariyerde ihtiyaç duyulan sorumlulukları yerine getirebildiklerini kanıtlamak için bir hava trafik kontrolörü titiz bir değerlendirme ve eğitim programından geçer.
Hava Trafik Kontrolörü Çeşitleri Nelerdir?
- Havaalanı Kontrolörü;
Kule kontrolörü olarak da bilinir, bir havaalanının doğrudan hava sahasındaki uçakları kontrol etmekten sorumludur. Bu kontrolörler kuleden görsel gözlem ve bazen yüksek hacimli tesislerde ihtiyaç duyulan yerlerde radar yaklaşımı kontrol konumlandırmasını kullanır. Havaalanı kontrolörleri, uçuş verileri veya yaklaşım gibi pozisyonlarda çalışır. Her pozisyon, uçağın güvenli bir şekilde geliş ve gidişinde kendine özgü bir role sahiptir.
- Uçuş Verileri / Açıklık Kontrolörü
Uçak piste taksi yapmadan önce uçuş planı izinleri verir. Diğer pozisyonlardan farklı olarak, sadece uçağın kalkışını içerecek ve böylece bölgenin trafiğini genel trafiğin sadece yarısına sınırlayacaktır.
- Yer Kontrolü
Rampalarda ve zeminin diğer hareketsiz alanlarında hareket için uçağa güvenli taksi talimatları vermekle sorumludur. Adından da anlaşılacağı gibi, bu pozisyon yere gelen veya bölgeye giren uçaklarla ilgilidir.
- Yaklaşma Kontrolörü
Bölgede piste hazırlanmakta olan uçaklara talimatlar vermekle sorumludur. Bu, onları güvenli ve tutarlı bir şekilde yönlendirmeyi ve gerekirse çeşitli tutma atamalarında istiflemeyi içerir. Tüm bunlar trafik ihtiyaçları nedeniyle zamanında yapılmalıdır.
Askeri ve Özel Sektörde Hava Trafik Kontrolörü
Askeride, bir hava trafik kontrolörü büyük olasılıkla pozisyon için seçilen ve eğitilen askeri kayıtlı bir kişi olacaktır, ancak kesin hükümler ülkeden ülkeye değişecektir. Bazı ülkelerde, ordu tüm hava trafik kontrolünden sorumlu iken, bazı ülkelerde hem askeri hem de sivil hava sahası kontrolörleri bulunmaktadır. Geçmişe bakıldığında, bir hava trafik kontrolörünün rolü genelde bir kamu pozisyonuydu. Bununla birlikte, yıllar boyunca birkaç ülke sistemi özelleştirme yoluna giderek hava trafik kontrolünü halka açık hale getirdi.
Hava Trafik Kontrolörünün Çalışma Alanı Nasıldır?
Bir hava trafik kontrolörünün çalışma alanı değişebilir, ancak genellikle ister sivil ister askeri olsun, ülkelerindeki bir havaalanında çalışırlar. Çalışma koşulları son derece streslidir ve bu pozisyonlara yerleştirilecek adayların sağlıklı ve yüksek eğitimli bireyler olmaları gerekir. Hem zihinsel hem fiziksel olarak sağlıklı bireylerin yerleştirilmesi için çalışanlar üzerinde güçlü tıbbi ve zihinsel düzenlemeler uygulanmaktadır.
