JAS-39 Gripen İsveç uçakları arasında aktif olarak kullanılan ve en çok bilinen çok savaş uçağı modellerindendir. İsveç Hava Kuvvetleri kapsamında bulunan Saab 35 Draken ve 37 Viggen uçaklarının yerine geçmesi için geliştirilmiştir. Aktif olarak İsveç Hava Kuvvetleri’nde kullanılan uçak aynı zamanda Çekya, Macaristan, Güney Afrika ve Brezilya Hava Kuvvetleri’nde de kullanılmaktadır.
JAS-39 Gripen Gelişimi
JAS-39 Gripen gelişimi açısından 1988 yılında ilk kez deneme uçuşunu yapmıştır. 1996 yılında ise İsveç Hava Kuvvetleri’ne JAS 39 kod ile giriş yapan model İsveç’in de ilk çok amaçlı savaş uçağı olma özelliği taşır. Modelin önündeki JAS ifadesi de Jakt, attack ve spaning kelimelerinin kısaltması olarak kullanılmaktadır. İsveç dilinde bu ifadeler avcı, saldırı ve keşif anlamı taşımaktadır.
Modelin geliştirilmesinde uçağın her safhasının ödün vermeyecek bir şekilde çalışması için önemli çalışmalar yapılmıştır. Özellikle İsveç hükümeti sorunsuz ve rakiplerine kıyasla daha verimli olacak bir model istiyordu. Buna göre de JAS-39 Gripen gelişmiş özelliklere sahip olarak tasarlandı.
JAS-39 Gripen Özellikleri Neler?
Model, 800 metre gibi esasında iniş için çok kısa olan pistlere iniş ve kalkış yapabilmektedir. Bu türden pistler için özel gereksinimler de aramamaktadır. Özellikle karayolu ve bombalanmış olan havalimanlarından kalkış için avantajlıdır. Bu özellik geliştiriciler tarafından bizzat yapılmış ve uçağın en ayırt edici özelliği olmuştur.
JAS-39 Gripen özellikleri yıllara göre değişen modellere göre farklılık gösterebilir. Özellikle tek koltuklu versiyonlar için B modeli kullanılmaktadır. 2016 yılında modelin en son versiyonu olan E modeli duyurulmuştur. 2017 yılının ilk aylarında ilk test uçuşunu yapan model daha sonra aktif olarak hizmete dahil edilmiştir.
JAS-39 Gripen teknik özellikleri açısından 15 metre uzunluk, 8 metre kanat açıklığı, 4,5 metre yükseklik ölçülerine sahiptir. Muharebe menzili 1500 km olarak öne çıkan modelde servis tavanı da 16000 km olarak belirlenmiştir. 500 metre kalkış mesafesi ve 600 metre iniş mesafesiyle de model dikkat çeker.
Mauser BK27 120 mermili revolter topu, 10 Hardpoint ve 4 roket taşıma kapasitesi ile savaş esansında üstün özellikler gösterir. Modelde ayrıca 6 adet IRIS-T (Rb.98), AIM-9 Sidewinder (Rb.74) veya A-Darter füzesi de yer almaktadır.
